Joodse Uitlegkunde

Rom. 3:2b ‘Allereerst wel dat aan hen de uitspraken van God zijn toevertrouwd‘. ― Waar Chr. theologen vaak het Woord te letterlijk of juist te allegorisch nemen, vindt Joodse uitlegkunde het middenpad. Joodse uitlegkunde (de 13 principes van r. Ishmaël).

Rabbi Eliëzer zei: ‘Ieder die een bijbelwoord letterlijk uitlegt of vertaalt is een leugenaar. Maar ieder die er wat aan toevoegt is een lasteraar.’

Joodse uitlegkunde – De dertien principes van rabbi Ishmaël

  1. Kal va-homer (Licht en zwaar)
  2. G’zerah Shavah (Gelijkluidende teksten)
  3. Binyan av mish’nei ketuvim (Eén ‘familie’ van twee of meer teksten maken) en (Eén familie van één tekst maken)
  4. Kelal uf’rat (Van algemeen naar het bijzondere)
  5. Prat u’kelal (Van bijzonder naar algemeen)
  6. Kelal uferat ukelal, i atah dan elah k’ein ha-perat (Algemene uitspraak gevolg door een specificatie, op zijn beurt gevolgd door een andere algemene uitspraak – men mag alleen een gevolgtrekking maken als deze overeenkomt met de specificatie)
  7. M’kelal sh’hu tzarik lifrat umiprat sh’hu tzarik likelal (Als een algemene uitspraak een toelichting nodig heeft, of een toelichting heeft een algemene uitspraak nodig om de betekenis te verklaren)
  8. Kol davar sh’haya bikelal v’yatza min hakelal lelamed, lo l’lamed al atzmo yatza, elah l’lamed al hakelal kulo yatza (Alles wat ondergebracht was in een algemene uitspraak, maar vervolgens uit de algemene uitspraak gehaald was teneinde iets te leren. Dit werd er niet zonder reden uitgehaald, maar om het geleerde toe te passen op het geheel)
  9. Kol davar sh’haya bikelal v’yatza lit’on, to’an echad sh’hu k’inyano, yatza l’hakel v’lo lehachmir (Alles wat ondergebracht was in een algemene uitspraak. maar er daarna uitgehaald was om een bepaling te bespreken gelijk aan de algemene stelling, is er uitgehaald om milder te zijn in plaat van strenger)
  10. Kol davar sh’haya bikelal v’yatza lit’on, to’an echad sh’hu k’inyano, yatza l’hakel u;ehachmir (Alles wat ondergebracht was in een algemene uitspraak, maar er daarna uitgehaald was om een bepaling te bespreken die niet gelijk was aan de algemene stelling, is er uitgehaald om zowel milder als strenger te zijn)
  11. Kol davar sh’haya bikelal v’yatza lidon b’davar hachadash. i atah yakol l’hachziro likelalo ad sh’yachzireynu hakatuv likelalo b’ferush (Alles wat ondergebracht was in een algemene uitspraak, maar er daarna uitgehaald was om te worden behandeld als een nieuw geval, kan niet teruggeplaatst worden naar de algemene uitspraak tenzij de Schrift het duidelijk terugbrengt naar de algmenene uitspraak.
  12. Davar halamed me’inyano v’davar halamed misofo (Uitleg verkregen uit de context of uit de volgende passage)
  13. Sh’nei ketuvim hamak-shishim zeh et zeh ad sh’yavo hakatuv hashlishi v’yakria beneihem (Twee passages die in tegenspraak met elkaar zijn totdat er een derde passage komt om hen met elkaar te verzoenen)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Yeshua de Messias is de belichaming van de Torah